Uğur Doğan Yazdı: DÜNYA’DAKİ ÇİP KRİZİ

Son 1 yıldır dünyada ciddi bir şekilde çip krizi sorunu ortaya çıktı. Çip krizinin nasıl ortaya çıktığı anlatmadan önce ilk olarak çip’ in ne olduğunu ve nasıl yapıldığını anlatalım.

ÇİP NEDİR?

Çip; silikondan yapılmış yarı iletken maddeler ile tasarlanmış metal bir levha üzerine yerleştirilen elektronik devreler grubudur. Aynı zamanda mikroçip, yonga veya entegre devre olarak ta adlandırılmaktadır. Çipin içinde milyonlarca transistör bulunmaktadır. Çip firmaları çiplerin içine daha fazla transistör yerleştirerek çip’in performansını iyileştirmeye ve cihazları daha verimli hale getirmeye çalışmaktadırlar.  Çip’in yapımında bahsedecek olursak; saf silisyum eritilerek silindir şekline getirilir, daha sonra diskler halinde kesilir. Kesilen bu disklere fotolitografi tekniği (önceden hazırlanmış bir maske kullanarak silikon devre levhası (wafer) üzerinde kaplı olan fotorezistin şekillendirilmesi işlemidir.)  Kullanılarak çok sayıda çip için önce transistörler daha sonra bağlantılar ve pasif elemanlar bağlanılır. Bu diskler onlarca farklı aşamadan geçtikten sonra son halini alır. Daha sonra diskler kesilerek her çip ayrı paketlenir. Bütün bu işlemler çok hassas cihazlarla tozdan arındırılmış çok temiz mekanlarda yapılmaktadır. Bu kadar küçük ürünler farkında olmasak da hayatımızın her alanında bulunmaktadır; kullandığımız araçlardan, telefonlardan, bilgisayarlardan, endüstride kullanılan birçok ekipmana kadar hatta kullandığımız banka kartlarında bile çipler bulunmaktadır.

Çip krizi ilk olarak, COVID-19’un hayatımıza girmesi ile başladı. Karantina sürecinde insanlar evlerde kalarak bilgisayar, oyun konsolları veya farklı elektronik ürünleri kullanarak çip ihtiyaçları artmasına karşın, üretim noktasında da tam tersi olarak, karantinadan dolayı üretimler aksamaya ve gümrükteki beklemelerden dolayı küresel olarak sıkıntılar oluştu.

Tayvan’da kuraklık, Teksas’ta elektrik kesintisi

Bir başka sebep ise çip üretiminde en önemli üstlerden biri olan Tayvan’da kuraklıktan dolayı su sıkıntısı yaşanmasıdır. Çip üretiminde saf su kullanılmaktadır. Çip üretimi yapan fabrikalarda Günlük 100-150 bin ton su harcanmaktadır. Buda suyun ne kadar önemli olduğunu göstermektedir Tayvan son 56 yılın en kurak zamanını yaşadı. Bu durumda üretimde aksamalara neden oldu. Üretimde su dışında elektrikte çok önemlidir. Su sıkıntısından dolayı HES’lerdeki elektrik üretimde çok düştüğünden elektrik konusunda da sıkıntılar yaşandı. Bir başka sebep ise Amerika’daki Teksas eyaletinde geçen şubat ayında ekstrem soğuklardan dolayı elektrik kesintileri oluştu bu eyaletteki üstlerde çip üretimi yapılamadı. Bütün bu durumlar göz önüne alındığında arz ve talepten dolayı fiyatların yükselmesine ve yeni ürünlerin tesliminde aksamalar oluştu. Günlük hayatımızda araba üretimindeki sıkıntılar yüzünden çip krizini duyduk fakat endüstride ortaya çıkan sıkıntı çok daha büyük boyutlardadır. Malzeme tedarikinde 40-50 hafta gibi sürelerde termin verilmektedir. Bu durumun ortadan kalkması 2022’nin sonlarını veya 2023’ün başlarını bulacağı söylenmektedir. Umarım bu durum bir an önce çözüme kavuşturulur.

Uğur Doğan/Elektrik Elektronik Yüksek Mühendisi

ÖZEL HABER

Ahmet Doğan-KOBİLIFE

Diğer Makaleler

İlginizi Çekebilir