FLAŞ HABER
Yükleniyor
Aile şirketlerinin ortak hedefi, kurucu kuşaklar tarafından kurulmuş ve belli bir büyüklüğe ulaşmış olan aile şirketinin gelecek kuşaklara sağlıklı bir şekilde aktarılarak uzun ömürlü bir şirkete dönüştürülmesidir. Ancak bu hedefi gerçekleştirmek çok da kolay değildir. Bunun için farklı bir şeylerin yapılması gerekmektedir.
Kurumsallaşmak, bunu başarabilecek miyiz?
Bu hedefi gerçekleştirmek isteyen pek çok aile şirketi bunu başarabilmek için kurumsallaşmak gerektiğini düşünüyor. Kurumsallaşmak, kurumsal bir şirket olmak, kurumsal olarak yönetilmek istiyorlar. Bunu istemelerine rağmen aynı zamanda da “bunu başarabilecek miyiz?” diye de endişe duyuyorlar. Bu endişe nedeniyle de harekete geçmekte çekingen davranabiliyorlar. Aile bireylerinin bu soruyu sormalarının temelinde de aslında kurumsallaşma kavramına yüklenen anlam bulunuyor.
Profesyonelleşme
Kurumsallaşma kavramını “kişilerden bağımsız, stratejisi, iş modeli, standartları tanımlanmış; şirketi stratejik hedeflerine ulaştıracak organizasyon yapı, buna bağlı görev, sorumluluk ve yetkilerin tanımlandığı, kurum kültürüne uygun yönetim anlayışına sahip; profesyonel iş yapış tarzına ve buna ait denetim modellemesine sahip” bir yapı olarak tanımlayabiliriz. Aile şirketlerinde iki farklı kurumsallaşmadan söz edebiliriz. Birincisi, şirketin sahibi olan ailenin kurumsallaşması; ikincisi şirketin kurumsallaşması. Ailenin kurumsallaşması aile bireylerini bağlayan, aile ile şirket ilişkilerini, aile ile sosyal çevre ilişkilerini düzenleyen, ailenin sahip olduğu değerleri tanımlayan, kısacası aile bireylerinin ilişkilerini hangi kriterlere göre yürüteceğini ve gelecek kuşaklara nasıl bir yapı bırakmak istediklerini tarif eden aile anayasası ve bunu işletmek için tesis edilecek olan aile meclisi ile sağlanabilmektedir. Şirketin kurumsallaşması ise tanımlanmış olan organizasyonel, yönetsel ve operasyonel standartların belirlenmesi, buna uygun iş modelinin hayata geçirilmesi ve genel itibariyle profesyonelleşme ile sağlanabilmektedir.
Uyum sağlamak
Aile şirketlerinde kurucu kuşaklardan sonra görevi almaya aday olan genç kuşakların şirketteki yapıya uyum sağlamaları her zaman kolay olmamaktadır. Özellikle kurucuların sağlığında bu göreve aday olan sonraki kuşaklar ile kurucu kuşaklar arasında farklı gerekçelerle uyum problemleri yaşanabilmektedir.
Benden sonra ne olacak, nasıl olmalı?
Kurucu kuşakların sağlıklarında kendilerine sormaları gereken önemli bir soru vardır. O da: “Benden sonra ne olacak, nasıl olmalı?” Bu soru temelde, kuruculardan sonra şirket yapısının nasıl olması gerektiğini, nasıl ve kim tarafından yönetileceğini, nasıl denetleneceğini belirleyeceği için son derece önemlidir. Bu nedenle kurucu kuşaklar sağ ve sağlıklı oldukları dönemde kendilerinden sonrası için iyi bir kurgu yapmalı, yapılmasını sağlamalıdırlar.
Liderlik modelinin belirlenmesi, haleflik planının yapılması
Bunun için ailenin kurucudan sonraki kuşaklarının da geleceğe hazırlanmaları çok önemlidir. Aile şirketlerinde kurucu kuşaklar sonrası için aile ve şirket için uygulanacak olan liderlik modelinin belirlenmesi, haleflik planının yapılması, tanımlanan bu liderlik modelini işletebilmek ve haleflik planında belirlenmiş olan lider adayının aileyi ve şirketi yönetebilmesi için gerekli alt yapının hazırlanmasına dair çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu hazırlıklar tamamlanmadan yaşanacak olan kuşak geçişleri hem aileye hem de ailenin sahibi olduğu şirkete zarar verebilmektedir.
Miras kavgaları
Aile şirketlerinde kuruculardan sonraki kuşaklara devirlerde doğru bir model kurgulanmaz ve bu geçiş doğru planlanmazsa kurucunun vefatından sonra miras kavgaları, hisse dağılımındaki değişiklikler, ailenin bu yeni döneme hazırlıksız yakalanması, aile üyeleri arasındaki anlaşmazlıklar, yönetimin paylaşılamaması, şirketteki profesyonellerin gelecek kaygısı, şirkete ve aileye olan güvenin yara alması gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilmektedir.
Yazı: Bülent Orta/TÜREV Danışmanlık Grup Başkanı ve Stratejik Yapılandırma Danışmanı
