FLAŞ HABER
Yükleniyor
Maliyet kontrolünün ne kadar önemli bir konu olduğunu çoğu işletme gibi bu yazıyı okuyan sizlerin de çok önemsediğini tahmin edebiliyorum. Bunun yanında, tecrübe ve deneyimlerimiz gösteriyor ki çoğu işletme bu konuda detaylı bir çalışma yapmayı biraz karmaşık ve kompleks olarak görmekte. Bu durumu aslında işletmelerin düştükleri maliyet tuzaklarından bir tanesi olarak da tanımlayabiliriz. Maliyet kontrolünü ele almak için izlenmesi gerekenleri, bir planlama dahilinde toparlarsak durumun nispeten biraz daha belirgin olabileceğini düşündüm ve bu yazıyı kaleme aldım. Öncelikle işletmenizdeki maliyet kalemlerini aşağıdaki ana başlıklar halinde gruplayarak işe başlayabilirsiniz: – Genel yönetim maliyetleri- Üretim maliyetleri- Finansal maliyetler- Pazarlama maliyetleri- Operasyonel maliyetler Bu başlıkların altına nelerin gireceği hakkında bazı açılımlar yapmak gerekirse de şu alt kırılımlardan söz edebiliriz. – İşletmenin yönetsel seviyedeki çeşitli giderleri- Departmanlar tarafından yapılan masraflar- Ücretler- Fabrika ya da atölyede oluşan maliyetler- Hammadde maliyetleri- Kullanılan kredilerin maliyetleri ve vade yapıları- Pazarlama ve promosyon malzemeleri maliyetleri Her işletme kendi içerisinde yapacağı çalışmada bu listeye birçok ekleme yapabilir. Bu süreci ele aldığınızda sürekli aklınızda tutmanız gereken bazı unsurlar var. Her maliyet kalemini; tutarlılık, şeffaflık, süreklilik, dönemsellik ilkeleri bazıında ele almalısınız. Bu aşamada işletmenizin mali müşaviri sizlere gerekli yardım ve desteği sağlayacaktır. Benim burada sizler için asıl biraz daha detayına girerek, konuyu netleştirmek amacıyla yanıtını arayacağımız soru, maliyetlerde kısıntıya girme çalışmalarının hangi konular odağa alınarak yapılması gerektiği olacak. Öncelikli olarak; üretkenliği artırmak ve üretim maliyetlerini düşürmek ilk maliyet kontrol stratejisidir. Bu durumu ne kadar esnetebileceğinizi tartmalısınız. Bir yandan üretkenliği artırmak bir yandan da maliyetleri düşürmek birbirleri arasında bağlantı sağlayacağınız değişkenlerdir. İşletmenizdeki verileri toparlayarak bu konuda size ışık tutacak bir modelleme kurabilirsiniz. Yüksek verimlilik elde etmek odaklı çalışan şirketler, otomasyonu kullanır ve süreçlerin daha hızlı, akışkan, az maliyet ile işlemesi için arayışlar içerisinde olurlar. Bunun için makine başına düşen enerji sarfiyatları, işçilik maliyetleri, eski düzenden geleneksel halde kalmış harcamalar, idari harcamalar, dışarıdan alınan bazı hizmetlerin içeride yerine getirilmesi gibi unsurların irdelenmesi gereklidir. Özellikle “geleneksel halde kalmış harcamalar” sürekli olarak sorgulanmalı ve “neden bu maliyete katlanıyoruz?” sorusu yapılan her hesaplama aşamasında tekrarlanmalıdır. Diğer bir tabirle işletmenizin üzerine yapışmış ve varlığını kabul ettiğiniz her maliyet kalemi sorgulanmalıdır. Önemli odaklardan bir tanesi de finansal maliyetleri yeniden gözden geçirmek üzere kurgulanmalıdır. Finansal maliyetler, özellikle ülkemizin içinde bulunduğu yüksek faiz ortamında yönetilmesi belki de en zor kalemlerin başında gelmektedir. Daha önceden kullanılmış olan kredilerin faizlerinin bankalar ile yeniden müzakere edilmesi, yeni açıklanan birtakım kredi teşvik paketlerinden faydalanarak kredilerin vadelerinin yapılandırılması, bilançoda eğer kısa vadede birtakım yığılmalar varsa bunların uzun vadeye yayılarak dengenin sağlanması, rekabette daha cazip imkanlar sunan bankalar ile yeni ilişkilerin kurgulanması, nakit yönetiminin de bu cazip imkanlar sunan bankalar üzerinden yürütülmesi gibi konular üzerinde çalışmalar yapmak yerinde olacaktır. Elbette odaklanılması gereken konuları, daha uzun bir liste oluşacak şekilde listelemek mümkün ancak bir makale altında bu listeyi oluşturmak mümkün değil. Buraya kadar olan kısımda birtakım farkındalıklar yaratabildiysem ne mutlu bana. Diğer yandan bazılarınız da bu satırlara gelinceye kadar “Biz bunları zaten biliyoruz” şeklinde yorumlamış olabilir. Doğrudur. Bunları belki zaten biliyorsunuz. O halde gelin bu bildiklerinizi nasıl uygulamaya dökmek gerekiyor biraz ondan bahsedelim.
Yukarıda bahsettiklerim içerisinde sihirli bir madde var. Belki de tüm bu maliyet tasarruflarının nasıl bir çatı altında yapılması gerektiğine dair satır arasında kalmış önemli bir konu.
BÜTÇELEME
O da bütçeleme. Nasıl bir bütçeleme ? Nakit akışını düzenleyen bir bütçeleme … Nakit akışı reel anlamda işletmenin elindeki kaynakları ve bunların hangi kullanım alanlarına harcandığını gösterir. Tahakkuk esasına göre çalışmadığı için de işletmenin nakit pozisyonuna dair gerçek durumu bir bakışta görme imkanı sağlar. Hangi hareketlerin nakit girişi yarattığını ve hangi hareketlerin nakit çıkışı yarattığını ortaya serer. Nakit akışı, iş işten geçmeden işletmeye dair önemli bir alarm mekanizması görevi görür. Mizan, bilanço ve gelir tablosu gibi dönemsel mali veriler hazırlanana kadar olan süreçte nakit akışını düzenli takip eden işletmeler finansman giderlerine çok daha fazla hakim olurlar ve giderleri içerisinde de kısıntıya gitmeleri gereken kalemleri çok daha önce farkederler.
Maliyetlerin yönetilmesindeki püf noktası
Dolayısıyla geldiğimiz yer şurası oluyor: Maliyetlerin yönetilmesindeki püf noktası, doğru şekilde gerçekçi bir bütçeleme çalışması yaparken nakit akışını esas almak ve yukarıda bahsettiğimiz odaklar çerçevesinde mevcut durumu kabullenmeden sorgulamalar yapabilmekten geçiyor. Tüm anlattıklarımı tek bir cümle ile bu şekilde özetleyebildim sanırım. Bitirmeden şunu da özellikle belirtmekte fayda var. Maliyetleri düşürme çalışmalarını rutin işlerle birlikte yürütülen bir faaliyet olarak görmeyin. İşletmenizin içerisinde bu konuda uygun gördüüğünüz bir çalışanınızı özel yetkiler ile donatarak bu konuyu süreli bir proje olarak yönetilmesini sağlayın. Bu şekilde yaparsanız her yıl düzenli olarak üzerinden geçeceğiniz ve sürekli olarak yenilemelerde bulunarak nereden nereye geldiğinizi görecek bir kılavuza da sahip olursunuz.
Biz Finansal Danışmanlık Kurucu Ortağı Murat Özsoy
KOBİLİFE
